MRPII یک روش برنامه ریزی کارا برای تمامی منابع سازمان است. این روش برنامه ریزی اجرایی خود را براساس واحد محصول وبرنامه ریزی مالی خود را براساس واحد پول انجام می دهد. این روش دارای قابلیت شبیه سازی ویا به عبارت دیگر پاسخگویی به سؤالات “چه خواهد شد اگر چنین شود؟”(what if) می باشد.
تاریخچه پیدایش MRPII:
روش نقطه سفارش و مقدار سفارش اقتصادی و بارگذاری ماشین.
• روش (MRP) برنامه ریزی احتیاجات مواد.
• روش MRP سیکل بسته.
• روش DRP.
• روشMRPII.
محدودیت های سیستم MRP در مقایسه با سیستم MRPII:
• دستی بودن سیستم برنامه ریزی
• فرضیات غلط در مورد زمان های تحویل وخرید
• سیستم های MRP اولیه از نوع فشاری هستند
این روش از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر یک به دیگری متصل می باشند:
برنامه
ریزی تجاری، برنامه ریزی تولید، زمان بندی تولید مادر MPS برنامه ریزی
احتیاجات مواد(MRP)، برنامه ریزی احتیاجات ظرفیت (CRP) و سیستم های
اجرایی جهت کنترل ظرفیت و اولویتها.خروجیهای هر یک از این سیستم ها باید با
گزارشات مالی، نظیر برنامه تجاری، گزارشات تعهدات خرید، بودجه حمل ونقل،
موجودی وتولید بر حسب واحد پول و… ادغام گردند.
این روش گسترش ونتیجه مستقیم روشMRP است.
تعاریف ونظرات مختلف ازMRPII:
• عبارتست از یک مفهوم، که در آن MRP با مسائل مالی پیوند داده شده است.
•
MRPII یک سیستم پیشرفته ازMRP است که قادر است مسائلی فراتر از برنامه
ریزی مواد، کنترل موجودی وکنترل لیست مواد را پشتیبانی نماید.
• MRPII یک سیستم MRP سیکل بسته است که پارامترهایی جهت پوشش دادن برنامه ریزی های مالی وتجاری، به آن اضافه شده است.
•
MRP به صورت مستقل از سیستم اطلاعاتی ساخت(اجرا ) کار می کند. چنانچه در
بخش ساخت مشکلاتی رخ دهد، برنامه های مدیریت نیز با مشکل روبرو می گردد.
MRPII با بهره گیری از سیستم بازخوردی، برنامه زمانی تولید مادر را بر اساس
شرایط حاکم بر محیط اجرا تنظیم می نماید.
• استفاده از لفظ
منابع ساخت نباید این ذهنیت را ایجاد نماید که این برنامه ریزی فقط مربوط
به واحد های اجرایی (ساخت) است، بلکه این برنامه ریزی همه بخش های سازمان
را تحت پوشش قرار می دهد.
اصول واهداف سیستم MRPII:
• تامین خدمات پشتیبانی جهت تصمیم گیری برای تمام سطوح مدیریتی.
• محاسبه خودکار جریان کار وجریان مواد.
• عمل کردن براساس مفهوم حلقه های اطلاعاتی بسته بین واحدهای کارخانه.
•
متمرکز کردن برنامه ریزی سیستم MRP به همراه فعالیت های پشتیبانی سطوح
کارگاهی از قبیل کنترل ابزار وسیستم های حمل ونقل مواد.
• کنترل زمان های جریان بر طبق زمان تحویل برنامه ریزی شده با استفاده از روش های کنترل ورودی / خروجی.
معایب MRP که توسط MRP سیکل بسته برطرف شد:
•
MRP فقط مقدار و زمان سفارشات را اعلام می نمود وهیچ مکانیزمی برای به
هنگام نمودن آن در رابطه با سفارشاتی که هم اکنون در کارگاهند، وجود نداشت.
•
MRP یک روش بدون حساسیت نسبت به ظرفیت بود یعنی فرض را بر آن می داشت که
ظرفیت کافی برای تحقق برنامه اعلام شده وجود دارد.
خصوصیات سیستم MRPII:
هدف از به کار گیری سیستم MRPII، پیاده سازی یک سیستم کامپیوتری جامع جهت مدیریت تولید وموجودی در سر تا سر سازمان است.
جامعیت این سیستم را می توان در سیطره این سیستم بر 4 حوزه مشاهده نمود:
اجزا وروند کار سیستم:
یکی از بارزترین تفاوت های سیستم MRPII با روش های قبل دخیل نمودن مباحث مالی در برنامه ریزی ها بود.
Fogarty محاسبات مالی سیستم MRPII را به زبان ساده، چنین بیان می کند:
پس
از انجام MRP، خروجی این برنامه ریزی، میزان وزمان انجام سفارشات خرید را
مشخص می نماید به این ترتیب و با داشتن قیمتهای خرید قادریم به راحتی پیش
بینی یا محاسبه نماییم که چه وقت وچه مقدار پرداخت خواهیم داشت. به همین
ترتیب با ارائه MRP به سیستم برنامه ریزی ظرفیت اطلاعاتی در مورد سطوح
استخدام، اضافه کاری، استفاده از ظرفیت پیمانکاری ونظایر آن بدست خواهد
آمد که از این اطلاعات نیز قادر خواهیم بود تا هزینه های دیگری مربوط به
این اطلاعات ( نظیر حقوق، دستمزد، پرداختهای آتی و…) را مشخص نماییم، از
سوی دیگر با توجه به اطلاعات مربوط به مقدار و زمان تحویل محصولات به
مشتریان میتوان درآمدهای آتی سازمان را با دقت بالایی پیش بینی نمود.
مهمترین
مسئله در به کارگیری این سیستم، وضعیت سازمانی است که می خواهد از آن
استفاده کند.از آنجا که سیستم MRPII یک سیستم کاملا کامپیوتری است، باید
هزینه های سخت افزاری ونرم افزاری مورد نیاز امکانسنجی اقتصادی شود.سیستم
MRPII واصولا روش های MRP، عموما در کارخانجاتی که به صورت کارگاهی، دسته
ای یا انبوه تولید میکنند، قابل به کارگیری است.
برنامه ریزی احتیاجات منابع(RRP):این برنا مه ریزی میزان منابع مورد نیاز برای تحقق برنامه تولید را محاسبه و سپس این ظرفیت را با ظرفیت موجود مقایسه می نماید. این برنامه ریزی به موازات برنامه ریزی تولید قرار دارد.
برنامه ریزی احتیاجات ظرفیت(CRP): عبارتست
از عمل تخمین، اندازهگیری، تنظیم حدود و سطوح ظرفیت. فرآیند تخمین آن است
که چه مقدار از منابع، نیروی انسانی وماشینآلات برای تکمیل عمل تولید
مورد نیازمی باشد. در این فرایند سفارشات موجود در کارگاه وسفارشات برنامه
ریزی شده توسطMRP به عنوان ورودی به CRP وارد شده وپس از انجام فرایند، به
ساعات کاری مورد نیاز برحسب هریک از مراکز کاری وبه تفکیک دوره های زمانی
تبدیل می گردند.
تفاوتهای CRP و RCCP :
• CRP از اطلاعات فازبندی شده اطلاعات که توسط MRP تهیه شده است، استفاده می نماید .
•
رویه تبدیل نیاز ناخالص به نیاز خالص که در MRPوجود دارد، ظرفیت تولید
ذخیره شده بشکل موجودیهای قطعات ومحصولات مونتاژ شده را مد نظر قرار می
دهد.
• با توجه به اطلاعات دقیقی که سیستم کنترل فعالیت تولید،
از مراحل باقیمانده تکمیل سفارشات باز ارائه می نماید، فقط ظرفیت مورد نیاز
برای تکمیل مابقی کار در بخشهای مورد نیاز محاسبه می گردد .
• CRP تقاضاهایی نظیر قطعات یدکی ودیگر موارد که ممکن است در MPS در نظر گرفته نشده اند را مد نظر قرار می دهد .
اجرای سیستم MRPII:
• آموزش مدیریت سطح بالا
• توجیه وتایید سیستم از دیدگاه اقتصادی.
• سازماندهی پروژه وتشکیل کمیته اجرایی
• انتخاب مسؤول پروژه
• استفاده از یک مشاور حرفه ای
محدودیت های سیستم MRPII:
• فقط وقتی برنامه ریزی با آن قابل انجام است که MRP قابل قبولی در دسترس باشد.
• MRPII فقط به دنبال برنامه های قابل قبول می گردد وتلاشی برای بهینه کردن برنامه انجام نمی دهد.
• سیستم MRPII در شرایطی که زمان های تنظیم وآماده سازی به توالی عملیات وابسته اند درست کار نمی کنند.
• سیستم MRPII قابلیت کنترل بهینه سیستم را وقتی که قطعات ومحصولات تولیدی هر یک توالی عملیات متفاوتی دارند،ندارد.
در جایی که سیستم MRP II قابل به کار گیری نباشد می توان انتخاب های زیر را مورد بررسی قرار داد:
جایگزین کردن روش JITبه جای روش MRP در سیستم MRPII .و یا به کار گیری روش تکنولوژی تولید بهینه(OPT).