هرچند گفته میشود اصلیترین دلیل ایجاد این محدودیت، دغدغه امنیت و
جلوگیری از تکرار تجربه شرکت انیاک است که موجب درز اطلاعات دارندگان
کارتهای بانکی شد و این اتفاق بانک مرکزی را قانع کرد تا نسبت به صدور و
تمدید مجوزها احتیاط بیشتری به خرج دهد. تا اینجای کار به نظر میرسد که
دغدغه بانک مرکزی بجا و محترم است اما نکته اینجا است که در این سالها
شرکتهای زیادی وارد مقوله خدمات پرداخت شدهاند و میلیاردها تومان صرف
تبلیغات و به نوعی فرهنگسازی شده است. با تبلیغات فراوان این شرکتها،
سرویسهای ستارهمربع برای مردم جا افتاده و مردم یاد گرفتهاند که برخی از
امور روزمره خود را بر بستر پرداخت مبتنی بر موبایل انجام دهند. اما به
ناگاه با اعلام شرکت شاپرک، برخی از خدمات مسدود شدهاند که به عنوان نمونه
خرید آرم طرح ترافیک، خرید شارژ و پرداخت قبوض از طریق موبایل دچار اختلال
شده است و ممکن است موارد دیگری نیز بروز کند. بماند که با وجود ابلاغیه
شاپرک شنیده میشود که یکی از اپراتورها خود را مقید به تبعیت از این
ابلاغیه ندانسته و همچنان مشترکان آن میتوانند اقدام به خرید از طریق
موبایل کنند. این تناقض این سوال را به وجود میآورد که اگر این ابلاغیه
برای همه است چگونه برخی آن را نادیده گرفته و کار خود را میکنند و اساسا
این دوگانگی از کجا نشات میگیرد؟
به هرحال فارغ از این مسایل، دغدغه امنیت، سالها قبل از این که بسترهای
فرهنگی استفاده از خدمات پرداخت الکترونیکی ایجاد و همهگیر شود، باید مطرح
شده و تدبیری اندیشیده میشد. تجربه نشان میدهد که ورود تکنولوژیهای
جدید به خودیخود با تاخیر به کشور ما انجام میشود و در مواردی هم
مقاومتهایی برای استفاده از تکنولوژیها مشاهده میشود، اما حال که
مقاومتها شکسته شده و مردم با ستارهمربعها اخت شدهاند، در بعضی
سرویسها اختلال ایجاد شده و فرهنگسازی و ساختن اعتماد مردم که کاری
فرسایشی و زمانبر است با تلنگری در حال از بین رفتن است.
مشابه این مساله را در برخورد بانک مرکزی با موسسات اعتباری غیرمجاز
دیدهایم، موسساتی که با تبلیغات گسترده به درختی تنومند تبدیل شدهاند و
پس از سرمایهگذاری مردم در آنها به ناگاه غیرمجاز اعلام میشوند و حاصل
کار سرگردانی مشتریان موسسات است.
مخلص کلام این که به نظر میرسد بهتر بود شاپرک طی یک ضربالاجل،
پروتکلهای امنی را برای PSPها تعریف میکرد و الزاماتی را برای شرکتهای
خدمات پرداخت تعریف میکرد و در صورت محقق نشدن خواستههایش، محدودیتها را
اعمال میکرد نه این که یکشبه و بدون مقدمه اقدام به ایجاد اختلال کند و
مردم را با نوعی بیاعتمادی مواجه کند. اعتمادی که بازگرداندن آن بیشک کار
آسانی نیست. اگرچه هنوز هم دیر نشده و فرصت برای اتخاذ تدبیر مناسب وجود
دارد.
پایگاه خبری فناوری اطلاعات