چرا لینوکس؟

لینوکس چیست؟

لینوکس یک سیستم عامل رایگان هست.

• اکثر کاربران خانگی با سیستم عامل های ویندوز یا مکینتاش آشنایی دارند که برخلاف لینوکس رایگان نیستند

منافع و کتابخانه های این سیستم عامل از سیستم GNU می آیند که در سال ۱۹۸۳ توسط ریچارد استالمن پایه گذاری شد . مشارکت و مداخله‌ی GNU با لینوکس دلیل نام Linux / GNU (لینوکس/گنو) است.

تاریخچه لینوکس

در سال ۱۹۸۴ میلادی ‏ریچارد استالمن (Richard Matthew Stallman) که رئیس بنیاد نرم‌افزارهای آزاد بود، پروژه گنو (GNU) را آغاز کرد. در این پروژه که یک جنبش نرم‌افزاری محسوب می‌شد برنامه‌نویسان با یکدیگر همکاری می‌کردند که این همکاری تا به حال نیز ادامه دارد.

آن زمان بیشتر ابزارهای پروژه گنو که با زبان برنامه‌نویسی C و Assembly نوشته شده بود، آماده کار بود و تنها یک هسته‌ی مناسب و آزاد کم بود. حتی سیستم‌عامل Minix (یک سیستم‌عامل ساده نوشته شده توسط پروفسور اندرو تننبام که برای آموزش طراحی سیستم‌عامل به کار می‌رفت) نیز با وجود در دسترس بودن کد منبع آن، آزاد نبود و حق نشر مخصوص داشت. کار در پروژه گنو به سمت طراحی یک هسته مناسب متمرکز می‌شد اما به نظر می‌رسید که برای ایجاد این هسته حداقل چند سال دیگر زمان نیاز است.

این تأخیر برای لینوس توروالدز (Linus Benedict Torvalds) قابل تحمل نبود. بنابراین خودش دست به کار شد و با الهام از کد Minix کار را آغاز کرد.

هسته سیستم عامل “مشابه یونیکس″ در سال ۱۹۹۱ توسط لینوس بندیکت توروالدز ( Linus Benedict Torvalds) نوشته شد
لینوس بندیکت توروالدز یک مهندس نرم افزار فنلاندی است که به خاطر آغاز و توسعهی هسته لینوکس و همچنین نرم افزار گیت شناخته می شود. او پس از مدتی معمار ارشد پروژه‌ی هسته لینوکس شد و هم اکنون مسئولیت هماهنگ کننده‌ی پروژه (هسته لینوکس) را بر عهده دارد.
در ابتدا توروالدز خواست که هسته ای که خود توسعه داده بود را فریکس نامگذاری کند، اما دوست او Ari Lemmke که مدیریت FTP سرور را در جایی که هسته برای اولین بار به منظور دانلود میزبانی شده بود بر عهده داشت، آن را پوشه لینوکس توروالدز نامگذاری کرد.

برای اطلاعات کامل تر در مورد تاریخچه این سیستم عامل سری به سایت ویکی پدیا بزنید: لینوکس

مفهوم توزیع یا Distribution

قبل از اینکه به بخش بعدی بریم بهتر است با مفهوم توزیع یا Distribution آشنا بشویم.

قبل از اولین توزیع لینوکس، فردی که می‌خواست کاربر لینوکس باشد، باید همانند یک حرفه‌ای در یونیکس می‌بود، نه فقط اینکه بداند چه کتابخانه‌ها و برنامه‌های اجرایی‌ای نیاز است تا یک سیستم بتواند راه‌اندازی شود، بلکه حتی جزئیات مهمی درباره پیکربندی و جایگاه فایل‌ها در سیستم را هم باید می‌دانست.

بعد از آزاد‌سازی لینوکس تحت لیسانس GPL‌، به سرعت توزیع‌های اولیه با هدف ارائه هسته‌ی لینوکس در قالب سیستم‌عاملی متشکل از بسته‌های آزاد گنو پا به عرصه وجود گذاشتند.

یک توزیع لینوکس که گاهی توزیع گنو/لینوکس یا توزیع هم گفته می شود، عضوی از خانواده‌ی توزیع های نرم افزاری شبه‌یونیکس است که بر پایهی هسته لینوکس ساخته شده باشد.

به طور ساده تر می‌توان گفت به مجموعه نرم‌افزارهای بنا شده بر هسته اصلی لینوکس [Linux Kernel] که در نهایت باعث تشکیل یک لینوکس جدید با ویژگی های متمایز گردید، توزیع لینوکس (Linux Distribution یا Distro) گفته می شود.

توزیع لینوکس به طور کلی می تواند شامل ابزارهای گسترش نرم‌افزار، پایگاه‌های داده، سرویس دهنده‌های وب مانند (Apache)، محیط‌های رومیزی مانند (GNU–KDE–WFCE) و مجموعه‌های اداری مانند (OpenOffice.org) باشد.

انواع توزیع ها در لینوکس

هر یک از توزیع های لینوکس دارای ویژگی های خاصی است که آن را منحصر به فرد کرده است. توزیع ها میتواند به دو صورت تجاری و رایگان عرضه شود.

به عنوان مثال توزیع Redhat یک توزیع تجاری است و بیشتر جهت مصرف در سیستم های سرویس دهنده (Server) مورد استفاده قرار میگیرد و توزیع Ubuntu یک توزیع رایگان می باشد و به منظور استفاده رومیزی یا خانگی است. یا توزیع Oralux مخصوص استفاده ی نابینایان می باشد.

در صورتی که لینوکس را یاد بگیرید، مهم نیست از چه توزیعی استفاده کنید. چون همه آنها ذاتا شبیه هم هستند و تمام اموری که در یک توزیع انجام می دهید، در توزیع دیگر نیز قابل انجام خواهد بود (با کمی تفاوت). برخی از توزیع ها به دلیل تغییرات و بهینه سازی در توزیع های دیگر ایجاد شده است که آنها را توزیع های مبتنی بر یک توزیع می نامند. مثلا توزیع Ubuntu یک توزیع مبتنی بر Debian است. یا توزیع CentOS یک توزیع مبتنی بر Redhat است که برخلاف آن که Redhat یک توزیع تجاری است٬ CentOS یک توزیع رایگان می باشد.

به طور کلی می توان اکثر توزیع ها را به دو دسته مبتی بر دبیان (Debian Based) یا مبتنی بر ردهت (Redhat Based) تقسیم بندی کرد.

برای دیدن لیست کامل توزیع ها و اینکه هر توزیع مبتنی بر چه توزیعی هست به این تصویر توجه کنید: کلیک کنید

چرا لینوکس؟

چرا باید سیستم عامل لینوکس را بشناسیم و کار با اون را یاد داشته باشیم؟

• اول از همه اینکه یک سیستم عامل کاملا رایگان است.
• متن‌باز است یعنی کدهای آن توسط برنامه نویسان قابلیت تغییر و گسترش است و شرکت ها و سازمان ها می توانند با دسترسی به این کدها توزیعی برای خود بسازند.
• قابلیت اجرا بر روی پلفرم های مختلف نظیرمیکرو کامپیوترها گوشی های تلفن. تبلت و کامپیوترهای خانگی و سرورهاو ابر کامپیوترها را دارد
• قابلیت اطمینان بسیار بالایی دارد
• بالا بودن تعداد برنامه‌های کاربردی رایگان برای آن
• و در حال حاظر ۹۰ درصد سرورها و ابر کامپیوترهای دنیا از این سیستم عامل استفاده می شود

در آخر هم معرفی بعضی از شرکتهایی که از سیستم عامل های لینوکس و انواع توزیعهای آن استفاده میکنند، خالی از لطف نیست.

سرن (CERN) یا سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای از توزیع Scientific Linux بر روی سیستم های خود استفاده می‌کند.
Google از توزیع Goobuntu سیستم عامل لینوکس استفاده می‌کند.
Wikipedia از توزیع Ubuntu بر روی سرورهای خود استفاده میکند.
وزارت دفاع آمریکا و کاخ سفید و اداره هوانوردی امریکا از توزیع Red Hat بر روی سیستم های خود استفاده میکنند.
اداره امنیت ملی هسته ای امریکا NNSA نیز از توزیع Red Hat بر روی سیستم های خود استفاده میکند.
ناسا از توزیع های Sun Solaris, RedHat لینوکس روی سیستم ها و کاوشگر های خود استفاده میکند. سیستم عامل LynxOS را دقیقا برای همین منظور ساخته است.

سیستم عامل اجرایی در انواع پلی استیشن ها و ایکس باکس ها و …

لیست کامل شرکت های خصوصی، سازمان ها، ادارات، دانشگاها و سایت هایی که از انواع توزیع های لینوکس روی سیستم ها و سرورهای خود استفاده می‌کنند را می توانید در این لینک ببینید:‌ List of Linux adopters

معرفی چند سایت مفید در این زمینه:

اخبار و لیست کاملی از توزیع‌های لینوکس: Distrowatch
جدول زمانی توزیع‌های لینوکس: Futurist

منبع: وبسایت Kava کاوا